เรื่องราวของ"ขนุน"ไม้ผล ที่เป็นได้มากกว่าอาหาร มีสรรพคุณทางยามากมาย

วันนี้ขออนุญาต นำเรื่องราวของ"ขนุน"ไม้ผลที่นิยมนำผลมารับประทาน และมีสรรพคุณทางยา  

ตามตำราแพทย์แผนไทยกล่าวว่า"ขนุน"มีสรรพคุณ
ใบ รสฝาด ใช้โรยแผลมีหนองเรื้อรัง
แก่น,ราก รสหวานชุ่มขม บำรุงโลหิต แก้กามโรค ขับพยาธิ ระงับประสาท แก้โรคลมชัก
ต้มดื่ม แก้ท้องเสีย ทาแก้โรคผิวหนัง
ยาง รสฝาด แก้อักเสบบวม แผลมีหนองเรื้อรัง แก้ต่อมน้ำเหลืองอักเสบ
เนื้อหุ้มเมล็ดสุก รสหวานหอม บำรุงกำลัง ชูหัวใจให้สดชื่น เป็นยาระบายอ่อนๆ หรือหมักทำเหล้า
เนื้อในเมล็ด รสมัน บำรุงน้ำนม บำรุงกำลัง ต้องต้มหรือเผาให้สุกก่อนรับประทาน เป็นอาหารที่มีแป้งมาก
กรัก(แก่นขนุนละมุด) รสหวานชุ่มขม บำรุงกำลัง บำรุงโลหิต สมานแผล
ใบ เผาให้เป็นถ่านผสมน้ำปูนใสหยอดหู แก้ปวดหู แก้หูเป็นน้ำหนวก
ไส้ในลูก รสฝาดหวาน แก้ตกเลือดทางทวารเบาของสตรี กินแล้วทำให้เลือดหยุด
ตามตำราแพทย์แผนจีนกล่าวว่า"ขนุน"มีสรรพคุณ
เนื้อในผล รสหวาน หอม เปรี้ยวเล็กน้อย
ฤทธิ์ สุขุม เข้าเส้นลมปราณ กระเพาะ ลำไส้
สรรพคุณ แก้กระหายน้ำทำให้ชุ่มคอ ช่วยย่อยอาหาร
เมล็ด ต้มสุกรับประทาน ช่วยขับน้ำนมในสตรีหลังคลอด
ยางสด รสฝาดจืด สมานแผลสด แก้อักเสบ บวมมีหนอง แก้คางทูม
แก่นและราก รักษากามโรค บำรุงเลือด บำรุงกำลัง แก้โรคลมชัก
เมล็ด ใช้ 60-240 กรัม
แก่นแห้งหรือราก ใช้ครั้งละ 30-60 กรัม ต้มน้ำรับประทาน
#ขนุน
ชื่อวิทยาศาสตร์ #Artocarpus heterophyllur Lam.
ชื่อวงศ์ #MORACEAE
ชื่ออื่น #ขะเนอ(เขมร), #มะหนุน(เหนือ), #หมักมี้((อีสาน), #ขนู(จันทบุรี), #นะยวยชะ(กระเหรี่ยง), #ล้าง(เงี้ยว), #นากอ(ปัตตานี)
ขนุน เป็นไม้ต้น สูง 10 เมตร ทุกส่วนมีน้ำยางขาว ใบเดี่ยว เรียงเวียนสลับ หนาคล้ายแผ่นหนัง รูปขอบขนาน ถึงรูปวงรีถึงรูปไข่กลับ กว้าง 2-8 เซนติเมตร ยาว 4-15 เซนติเมตร หูใบหุ้มยอดอ่อน ร่วงง่าย ดอกแยกเพศอยู่ร่วมต้น ดอกช่อแบบช่อกระตุกแน่นรูปทรงกระพบอกถึงรูปรี ออกที่ซอกใบหรือออกตามต้น ช่อดอกเพศผู้มีกลีบรวมเป็นหลอดขนากเล็ก ปลายแยกเป็นสองแฉก มีขนประปราย ช่อดอกเพศเมียเป็นช่อเดี่ยว มีขนประปราย กลีบรวมเป็นหลอดมีขนประปรายถึงคล้ายขนคาย สีขาว ผลรวมรูปรี
อ้างอิง


สมุนไพรและเครื่องยาไทย ในยาสามัญประจำบ้าน จัดพิมพ์โดย ภาควิชาเภสัชศาสตร์ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
สารานุกรมสมุนไพรไทย รวมหลักเภสัชกรรมไทย รวบรวมและเรียบเรียงโดย นายวุฒิ วุฒิธรรมเวช
ตำราแพทย์แผนโบราณทั่วไป สาขาเภสัชกรรม โดยกองการประกอบโรคศิลปะ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข
สารานุกรม สมุนไพรไทย-จีนที่ใช้บ่อยในประเทศไทย โดย นายวิทยา บุญวรพัฒน์
รวบรวมและเรียบเรียงโดย
นายจิรทีปต์ วุฒิรัฐโรจน์

ขอบคุณรูปภาพและข้อมูลจากเพจ : บ้านสมุนไพรโดยโมจิ